SPSS Terimleri | Values, Scale, Labels, Type Tanımları
SPSS terimleri, SPSS programının etkin bir şekilde kullanılması için öğrenilmelidir. Her bir terimin, yerine getirdiği bir işlev vardır. Bu işlevlere hakim olduğunuzda programı yetkin bir şekilde kullanabileceksiniz. Dilerseniz, en fazla kullanılan SPSS terimlerine bir göz atalım:
SPSS Type Nedir?
SPSS Type bölümü veri tipini belirlemeniz için oluşturulmuş bir kısımdır. Programın bu ayarını yapmanız verilerin tipini doğru girmeniz, araştırma sürecinin doğru işlemesi için önemlidir. Veri tipi SPSS programında otomatik olarak Numeric ayarındadır. Numeric olarak kayıtlı olan veri tipine göre veriler 8 karakter olarak tanımlanır ve verilerin sayısal değerleri olduğu varsayılır.
SPSS Numeric String Nedir?
SPSS Numeric, String ve Date kullanımları veri tipini belirlemede kullanılan temel araçlardır. Bu araçlar yardımı ile verilerin niteliklerini basitçe kategorize edebilirsiniz. Veri seti ile analiz yapılırken verilerin doğru kategoride girilmesi önemlidir. En sık kullanılan SPSS veri tipleri ve anlamları;
- Numeric: Sayısal değerler girilecek olan değişkenler söz konusu ise Numeric veri tipi seçilir.
- String: Veri tipinde rakamlar dışında harf gibi farklı karakterler de varsa String veri tipi seçilir.
- Date: Tarih belirten veriler girilirken kullanılan veri tipidir.
SPSS Dot Nedir?
SPSS dot ayarı verilerin görüntülenmesi noktasında büyük değerli verilerin noktalı ve virgüllü görüntülenmesi için kullanılır. Dot ayarı ile katılımcının gelir görünümü bir önekle şu şekilde olacaktır; 3.543.140,50. Görünümde nokta ve virgül kullanımı okunuşun ve anlaşılırlığın daha iyi olması için önemlidir. Numeric olarak seçilen veri tipi olsaydı 254314,5 olarak görünecekti. Bu yüzden dot olarak veri tipini seçmek özellikle büyük sayısal ifadeler için okunuşun kolaylaşması noktasında önemlidir.
SPSS Decimals Nedir?
SPSS Decimals ayarı değişkenin virgülden sonraki kısmından kaç basamağın görünür olacağını seçmek için yapılır. Değişkenin virgülden sonra kaç basamağının görülmesi isteniyorsa ayar yapılırken Decimals bölümünde o sayı seçilmelidir. Örneğin değişkenlerden biri 1,54321 olduğunu varsayalım. Araştırmacımız virgülden sonra 3 basamağın görünür olmasını istiyorsa (1,543) decimals bölümünde 3 rakamı seçilmelidir.
SPSS Values Nedir?
SPSS values değerler anlamına gelir. Değerlerin her biri değişkenlerin nasıl göründüğünü anlamak için önemlidir. SPSS üzerinde analiz yapılırken birçok değer kısaltılarak kullanılır. Örneğin cinsiyet değişkeninde Kadın değişkeni için “K” değerinin verilmesi oldukça yaygındır. Değer verme değişkenleri daha kısa bir şekilde ifade etmek ve anlamlandırmak için gerçekleştirilen bir işlemdir.
SPSS Scale Nedir?
SPSS Scale, veri setinde yer alan sürekli değişkenlerin ortaya konması için kullanılır. Örneğin veri setinde yer alan cinsiyet değişkeni sürekli bir değişkendir. Her katılımcı için mevcut olan bir değişkendir. Sürekli değişken olarak nitelendirilen cinsiyet, yaş, kilo gibi değişkenler için scale seçeneği kullanılarak veri girişi yapılır. Bunun yanı sıra kesikli değişkenler için de Ordinal seçeneği kullanılır.
SPSS Labels Nedir?
SPSS Labels bölümü değişkenlere dair yapılan açıklama kısımlarıdır. Değişkenler hakkında açıklama yapmak veri setini maksimum doğrulukla kullanarak analiz yapmak ve analizlerden çıkarım yapabilmek için önemlidir. Labels bölümü de tam olarak bu noktada kullanılır. Labels bölümü ile değişkenlere dair açıklamalar yazılır ve araştırma boyuna veri setine dahil edilir. Değişkenlerin etiketlerinin ve önemli bilgilerinin unutulmaması için labels bölümü sıkça kullanılır.
SPSS Columns Nedir?
SPSS Columns kolon genişliği anlamına gelir. Veri tipini belirlerken kullanılan araçların her biri veri girişinin doğru yapılması için doldurulmalıdır. Columns girişi de verinin SPSS üzerinde girilmesi sürecinde gerçekleştirilen bir işlemdir. Veri adı, tipi, uzunluğu, virgülden sonraki bölümü, etiketi, değeri, kolon genişliği, görünüş şekli ve ölçüm düzeyi veri girişi yapılırken açılan kutucukta doldurulması gereken bölümlerdir.
Columns bölümü doldurulurken sütunların her birinin ne kadar genişlikte olmasına istediğinize göre seçim yapmalısınız. Sütun genişliğinin dar olmasını istiyorsanız etiketlerinizi de kısa tutmanızda fayda vardır. Kolonların çok geniş olmaması tablo ve analizlerin daha pratik bir şekilde görünür olabilmesini mümkün kılar.
İlginizi Çekebilir: Olasılıklı Örnekleme Yöntemleri
SPSS Measure Nedir?
SPSS Measure dilimizdeki anlamı ile ölçüm düzeyidir. Ölçekli, nominal ya da ordinal ölçüm düzeyleri vardır. Verinin tipine göre ölçüm düzeyi değişkenlik göstermektedir. Measure bölümünde seçebileceğiniz seçenekler ve bu seçeneklerin hangi veriler için kullanılabileceğini aşağıda inceleyebilirsiniz.
- Scale: Sürekli değişkenler için kullanılan araçtır. Sürekli değişkenleri ölçmek için scale seçeneği ile ölçüm yapılır.
- Ordinal: Kesiklik değişkenler için kullanılan araçtır. Sorulan sorunun cevabı matematiksel bir nitelik taşıyan sıralamalar söz konusu ise ordinal seçeneği ile ölçüm yapılır. Katılımcıların memnuniyet oranları ölçülürken ordinal seçeneğinden faydalanılır.
- Nominal: Nitel değişkenlerin ölçümünde kullanılan araçtır. Burada katılımcıların verdikleri cevaplar matematiksel bir anlam ifade etmez ancak yine de sıralama söz konusudur. Cinsiyet bu ölçüm için iyi bir örnektir. Katılımcının mesleği ya da medeni hali de nominal ölçüm için uygundur.
SPSS Witdh Nedir?
SPSS Witdh dilimizdeki anlamı ile değişken genişliğidir. Değişkenin ne kadar genişlikte olacağının belirlenmesi sürecinde kullanılan araçtır. Bu araç ile değişkenin kaç haneli olabileceği belirlenir. Böylece ekranda görünecek olan toplam karakter sayısı belirlendiğinden analizlerin daha estetik ve pratik bir şekilde görünebilmesi mümkün olmaktadır. Değişkenlerin genişliklerinin ayarlanmaması halinde veri analizlerinden elde edilen tabloların değerlendirilmesi ve incelenmesi güçleşebilmektedir.
Keşfedin: Meta Analiz
Value Labels Ne Demek?
Value Labels değişken etiketi anlamına gelir. SPSS’de value labels bölümleri doldurulduğunda değişkenlere dair etiketler oluşturulmuş olur. Her bir etiket değişken hakkında fikir vererek veri setinden elde edilen analizi daha kolay yorumlamaya yardımcı olur. Bir değer etiketi (Value LAbels) oluşturmak için;
- Etiket oluşturmak istediğiniz değişken satırı ile Values bölümünün çakıştıkları kutucuğa tıklanmalıdır.
- Ardından açılan pencerede değer etiketini girip add düğmesine tıklayınız.
- Etiket ekleme işlemi tamamlanmış olacaktır.
Daha önce tanımlanmış olan bir değişken etiketinin silinmesi için ise değer etiketinin üzerine tıklamak ve ardından “Remove” bölümüne tıklamak yeterlidir. Value labels oluşturmak başta angarya gibi görünse de araştırmanın yorumlanması sürecinde başvurulan oldukça önemli bir bölümdür. Tüm veriler için mevcut etiketlerin burada eklenmesi önerilmektedir.
Keşfedin: SPSS Analizi
Spss values kavramını merak ettiğim için girmiştim ama diğer kavramları da görmek beni oldukça mutlu oldu. SPSS terimleri olarak birçok kavrama yer verilmiş. Emeği geçen platforma çok teşekkür ederim, iyi çalışmalar dilerim.